تاثیر رژیم های آبیاری بر رشد، فلورسانس کلروفیل و عملکرد ذرت ( zea mays l.)

نوسانات شدید بارندگی در مقیاس های فصلی و سالانه در ایران موجب عدم اطمینان کافی نسبت به دریافت حداقل بارش مورد نیاز جهت مصارف کشاورزی می شود. از این رو این تحقیق با هدف مطالعه تاثیر شرایط مختلف رطوبتی بر رشد، فلورسانس کلروفیل، عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت در سال زراعی 1385 با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. تیمارهای آبیاری بر اساس میلی متر تبخیر تجمعی از طشت تبخیر کلاس a در سه مرحله رشد ذرت از کاشت تا مرحله انتقال، انتقال تا خمیری شدن دانه و خمیری تا رسیدگی فیزیولو‍ژیک شامل: 1i (به ترتیب 85-70-85) به عنوان شاهد، 2i (به ترتیب 110-70-110)، 3i (به ترتیب 135-95-135) و 4i (به ترتیب 160-95- 160) به عنوان فاکتور اصلی و چهار هیبرید ذرت شامل سینگل کراس 704 (1v)، سینگل کراس 700 (2v)، سینگل کراس500 (3v) و تریپل کراس647 (4v) به عنوان فاکتور فرعی بود. پارامترهای فلورسانس کلروفیل (f0، fm و fv/fm)، شاخص سطح برگ در مرحله ظهور گل آذین نر، ارتفاع گیاه، تعداد بلال در گیاه، تعداد دانه در بلال، عملکردهای ماده خشک و دانه، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب آبیاری اندازه گیری شدند. شاخص سطح برگ گیاهان با افزایش فاصله آبیاری کاهش معنی داری یافت. بطوریکه سطح آبیاری 1i با 43/5 بیشترین و 4i با 66/3 کمترین مقدار را داشتند. در بین هیبرید ها نیز سینگل کراس 700 با 93/4 بالاترین و تریپل کراس 647 با 85/3 کمترین مقدار را داشتند اختلاف بین هیبریدها از نظر fm در مرحله 10 برگی و ظهور گل آذین نر معنی دار بود. همچنین بین تیمارهای آبیاری از نظر fv/fm اختلاف معنی داری (05/0>p) در مرحله ظهور گل آذین نر مشاهده شد. هیبرید به غیر از مرحله سبز شدن اثر بسیار معنی داری بر روی مراحل نمو گیاه داشت. سینگل کراس 500 به عنوان زودرس ترین (1634 درجه روز-رشد) و تریپل کراس 647 به عنوان دیررس ترین هیبرید (1733درجه روز- رشد) بودند. عملکرد دانه به طور بسیار معنی داری تحت تاثیر رژیم آبیاری و هیبرید قرار گرفت، ولی بر همکنش بین آنها تاثیری بر عملکرد دانه نداشت. سطح آبیاری 1i که تعداد دانه در بلال و وزن هزار دانه بیشتری (به ترتیب حدود 35 و 8%) نسبت به سطح آبیاری 4i داشت، با عملکرد دانه 12340 کیلو گرم در هکتار نسبت به سطح 4i با 7670 کیلو گرم دانه در هکتار حدود 37% تولید دانه بیشتری داشت. سینگل کراس 700 با وجود اینکه تعداد دانه کمتری (حدود 7%) نسبت به سینگل کراس 500 داشت بخاطر وزن دانه بیشتر (حدود 11%) عملکرد دانه بیشتری ( 11220کیلوگرم در هکتار) داشت. در شرایط رطوبتی مختلف در این آزمایش از میان اجزای عملکرد تعداد دانه در بلال با ضریب همبستگی **75/0 و پس از آن وزن هزار دانه با ضریب **45/0 به ترتیب بیشترین و کمترین نقش را در تعیین عملکرد دانه داشته اند. تیمار 4i کمترین عملکرد بیولوژیک (16650 کیلوگرم در هکتار) و دانه و نیز کمترین کارآیی مصرف آب آبیاری (42/1 و 99/0 کیلوگرم در متر مکعب به ترتیب برای عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه) را در بین تیمارهای آبیاری داشت. در بین هیبرید ها نیز سینگل کراس 700 بالاترین عملکرد بیولوژیک (23450 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد.